Het verschil zijn
Om een verandering te creëren, bijvoorbeeld in een team, is het van belang een verschil te maken. Wat betekent dat verschil en wat als dit vooral als afwijkend wordt gezien?
Er zijn veel mensen, die zien dat een verandering nodig is. Dit kan een maatschappelijk beeld zijn, binnen hun gemeenschap, een organisatie en het team.
Deze mensen weten dat ze een verschil kunnen maken in teams en dat ze ook een verschil te maken hebben. Maar die verandering in gang zetten of teweegbrengen kan heel spannend zijn. Immers het maakt je anders, anders dan de rest van het team. Je bent -en brengt- het verschil in een team. En dat is ongemakkelijk, voor jezelf en voor de andere leden van het team.
Afstemming met de groep of het verschil gezien en geaccepteerd kan worden is belangrijk.
Wat ik hierin meemaak kun je bijvoorbeeld lezen in deze blog Gembertheemeisje
Twee manieren: de rebel en de verschilmaker
Er zijn twee manieren om het verschil te zijn en te maken.
Allereerst is er de rebel. Een rebel zijn betekent dat je schopt tegen de dingen. Het is een verzet tegen het gezag of de heersende orde en patronen binnen de setting waar je je begeeft. Dit betekent dat je een eigen pad volgt dat heel anders loopt van het ‘gebaande’ pad. Het kan ook zijn dat je iets omver schopt. Je verstoort in ieder geval de status quo.
Je kunt je voorstellen dat dit veel emoties en schuring kan oproepen. Het kan ‘disrupting’ werken en daarmee in een keer een grote verandering teweegbrengen, maar er zit aan de andere kant een groot risico in, namelijk dat je juist buiten gestoten wordt. De verandering is te groot! Als dit zo is, dan bestaat dus het risico dat het je niet lukt om de verandering teweeg te brengen, of het is niet blijven.
Een andere manier om verandering in gang te zetten is een verschilmaker zijn. Dit is een uitgangspunt dat minder heftig is en minder contradictionair dan de rebel. Dat wat je inbrengt is veel subtieler, maar daarmee niet minder belangrijk of effectief.
Het is is dan van belang om het verschil dat je brengt voldoende groot is om een verschil te zijn en tegelijk is het klein genoeg zijn om in verbinding te blijven met de rest van de groep of het team.
Anders zijn
Degene die het verschil inbrengt in een groep of team wordt vaak gezien als anders, vaak als niet passend in het team. Het is immers iemand die de status quo frustreert. Soms kan het daarom waardevol zijn om letterlijk vooraf aan te geven dat je een verschil wilt inbrengen.
De groep, of leden van de groep kunnen het als ongemakkelijk of zelfs bedreigend ervaren. Wees je hiervan bewust en hou hier rekening mee.
Van de andere kant kijken
Stel je voor dat je in de consensus bent met (het grootste deel) het team en iemand anders wijkt daarvan af, iemand anders brengt een verschil. Deze afwijking kan op verschillende vlakken zijn. Denk maar aan een andere mening, een andere houding, iemand wilt een nieuwe visie of gedachte inbrengen of het werk anders doen.
Deze persoon wordt nogal eens gezien als lastig, de zwakke schakel binnen het team of zelfs het zwarte schaap. Hij of zij wijkt in ieder geval af van de status quo. Anders gezegd, om zelf een gevoel van ‘erbij horen’ te bevestigen kan het zijn dat in jouw blik de ander afwijkt. Dat je dat als het ware voor jezelf bevestigt.
Vraag jezelf dan eens af: zou het zo kunnen zijn dat deze, in jouw ogen, afwijkende of zwakke schakel toch waarde brengt in het team? Om dit te onderzoeken is het het waard om te onderzoeken wat het verschil in deze persoon is. Waarom zie jij dit verschil? En wat heeft het jou te vertellen?
Vaak zien we dat afwijkende mensen of afwijkend gedrag ons iets vertellen. Mogelijk zit er een herkenning, een spiegel, een vorm van jaloezie of een uitdagen van je eigen standaarden of overtuigingen? Wat zegt het over jou?
Met dit perspectief erbij, valt de zwakte of afwijking van de persoon misschien wel mee. Wat doet het met je als je je dit realiseert? Wat breng hij of zij wèl? Welk verschil brengt deze persoon. Want dat is een ding dat zeker is, deze persoon brengt iets anders dan de rest van de groep.
Als je ziet welk verschil er ingebracht wordt, kun je dat dan erkennen dat er een verschil is? Kun je accepteren dat er een verschil is? De volgende stap kan zijn, dat je dit verschil met elkaar gaat benoemen en bespreken. Zo kun je de voor- en nadelen vinden en met elkaar open bekijken of het verschil ook doorgevoerd kan worden.
Door dit te onderzoeken als een team, dus mèt elkaar, creëer je meer ruimte voor verbinding en dit maakt dat je de verbinding met elkaar kunt versterken. Versterking bij de erkenning van de verschillen.
Boardroom
Dit geldt voor elk team, op elk niveau. Hiermee doe ik bewust ook een appèl op executive en non-executive teams (RvT en RvC), waar ik veel mee werk. Verschillen kun je ook zien als tegenkracht, of schuring. Beide belangrijke woorden om de kwaliteit en kracht van bestuur en toezicht te vergroten. Immers, door verschillen bij elkaar te brengen worden onderwerpen vanuit meer perspectieven bekeken en besproken. Hoe dan ook maakt dit het gesprek completer en neemt de kwaliteit van bestuur of toezicht toe.